[Serial] Phần 1 Sự Phát Triển Lịch Sử Của Văn Học Phần 1
Có một thực tại đáng buồn là ngày nay các môn học xã hội như văn học, lịch sử, địa lí,… thường bị các em học sinh xem nhẹ và tỏ ra khá chán chường khi học các môn này. Có lẽ cũng bởi vì những môn này kiến thức khá dài, đòi hỏi phải học thuộc nhiều. Nhưng các em có biết rằng những môn học này chứa đầy những kiến thức xã hội mà các em cần được biết và nó áp dụng thực tiễn trong cuộc sống? Để minh chứng cho điều đó chúng ta hãy đi sâu vào tìm hiểu lịch sử phát triển hào hùng của văn học các em nhé!
Sự phát triển lịch sử của văn học
-
Vận động của xã hội và vận động của văn học
Văn học là một hình thức sinh hoạt văn hóa, một bộ phận trong đời sống tinh thần của xã hội. Sinh hoạt văn học (sáng tác, xuất bản, tiếp nhận văn học) gắn chặt với các sinh hoạt khác, đặc biệt là với đời sống chính trị. Những thay đổi, biến động trong đời sống xã hội thường tác động mạnh mẽ đến người viết và người đọc, kéo theo những biến đổi trong ý thức của nhà văn và công chúng.Điều đó dẫn đến chỗ mỗi biến động lịch sử của xã hội thường tạo nên những chuyển động trong sự phát triển của văn học.Chẳng hạn sự ra đời của chủ nghĩa lãng mạn trong văn học Pháp thế kỉ XIX với các nhà thơ, nhà văn tiêu biểu như Ph. Satôbriăng,V.Huygô , A. Lamactin gắn bó chặt chẽ với toàn bộ sự thay đổi của xã hội nước Pháp sau cuộc cách mạng 1789, cũng như sự xuất hiện của chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa của Nga là kết quả của sự vận động lịch sử của nước Nga từ Cách mạng tháng Mười. Ở Việt Nam, Cách mạng tháng Tám năm 1945 mở ra một trang sử mới cửa dân tộc đồng thời cũng đánh dấu một thời kì mới trong sự vận động của văn học.
Điều này giải thích vì sao để hiểu đầy đủ một hiện tượng văn học –một tác phẩm, một nhà văn, một trào lưu văn học-người ta thường tìm hiểu hoàn cảnh ra đời của nó, phân tích bối cảnh lịch sử – xã hội trong đó nó sinh ra. Đồng thời điều này cũng cắt nghĩa vì sao lịch sử văn học, tuy không trùng khít với lịch sử xã hội, nhưng liên quan mật thiết với nó và tương tự như lịch sử phát triển của xã hội, lịch sử văn học cũng có những giai đoạn phát triển của mình.
Lịch sử phát triển của văn học có thể được khảo sát thông qua nhiều khái niệm như : thời kì văn học, trào lưu văn học, các trường phái văn học, thể loại, phong cách,…
-
Thời kì văn học
Trong sự phát triển của mình, nền văn học của nước nào cũng có những cái mốc lịch sử nhất định. Những điểm mốc này có thể trùng với điểm mốc trong lịch sử xã hội nước đó nhưng cũng có thể không. Ví dụ khi chúng ta gọi văn học Việt Nam từ 1945 đến nay là một thời kì thì ở đây điểm bắt đầu của thời kì văn học này trùng với một thời điểm lịch sử của văn học là Cách mạng tháng 8 năm 1945.
Văn học của các dân tộc trên thế giới hầu như đều trải qua các thời kì ít nhiều giống nhau như thời kì văn học cổ đại, trung đại, thời kì văn học phục hưng, thời kì văn học cận, hiện đại,… nhưng đối với tất cả các nước chúng có thể khác nhau về thời điểm. Chẳng hạn, nếu đa số các nước châu Âu đều có thòi kì văn học phục hưng, thì hầu hết các nước Đông Nam Á lại không có hoặc không trải qua thời kì đó theo kiểu như ở phương Tây. Hoặc như ở Việt Nam, thời kì hiện dại trong văn học xảy ra chậm hơn ở các nước phương Tây khá nhiều. Tất cả điều đó nói lên rằng lịch sử văn học của mỗi dân tộc có quy luật vận động đặc thù của nó…( Còn tiếp)
Mời các em đón xem phần tiếp theo của “Sự phát triển lịch sử của văn học” ở những trang tiếp theo nhé!